Hoe ga ik om met autisme bij overprikkeling?
Een wereld waarin mensen goed overweg kunnen met de nadelen van autisme. Dat is mijn droom. Voor mij begint dat met het goed kunnen omgaan met overprikkeling en meltdowns bij mezelf. Ik kan het niet altijd voorkomen, maar ervan leren kan ik altijd.
Na jaren van zelfonderzoek heb ik een continu terugkerend patroon ontdekt, waardoor ik er veel minder last van heb.
Dus ik gebruik onderstaand stappenplan om rustig te blijven onder die continue stroom aan prikkels in mijn leven.
Ik begrijp alles wat ik denk
1. Waarom denk ik dit?
a. Omdat ik meer context en logische details wil zien van wat ik denk, want dat is waar mijn autistische intuïtie voor zorgt.
i. Ik schrijf verhalen over alles wat ik denk en wat ik vroeger heb meegemaakt, zodat ik nu rustig kan leven en later ook nog.
2. Welke redenen heb ik om zoveel te schrijven?
a. Veruit de belangrijkste reden is me vasthouden aan mijn denkbeelden in plaats van er last van te hebben. Zonder die extra houvast kan ik ook niet aan stap 3 beginnen, want dan word ik onrustig in plaats van rustig. Ik weet ook wat er komen gaat als ik schrijf: een tevreden, rustig en sociaal leven, omdat ik automatisch wat narigheid loslaat.
i. Ik heb zin om met vrienden te praten over verbanden die ik zie en conclusies die ik trek. Daarmee controleer ik of ze me al voldoende vertrouwen. Ik maakte dus zelfvertrouwen met mijn verhalen, zodat ik met mensen durfde te praten.
3. Wanneer ben ik hiermee klaar?
a. Als ik alle informatie heb om goede gesprekken te kunnen voeren met familie, vrienden en collega’s. Ik wil hier niet over nadenken, want dan kan ik meevoelen met anderen.
i. Met deze oefening blijf ik in mijn lichaam en denk ik minder na. Mijn tenen of benen bewegen werkt vaak ook wel, om in mijn lichaam te blijven.
Hoe voorkom ik overprikkeling en meltdowns?
4. Waar voel ik me veilig om gesprekken te oefenen en om mee te voelen?
a. Ik voel me veilig bij mijn beste vriendin, Mayke, en zij werkt bij Ixta Noa. Daar leerde ik om dicht bij mezelf te blijven, door bijna niets over mezelf te vertellen. Ik leerde aandachtig te luisteren en om mee te voelen.
i. Dat wat ik leuk vond, daar wilde ik een gewoonte van maken en zelfvertrouwen voor krijgen. Hierdoor kon ik steeds vaker uitbundig lachen.
5. Waar wilde ik zelfvertrouwen voor krijgen?
a. Rust en goede relaties kunnen onderhouden met familie en vrienden. Ik zette andere mensen op een voetstuk, zodat ze zich goed zouden voelen bij mij. Ik ging steeds meer voelen, omdat ik anderen met mezelf ging vergelijken.
i. Het contact met mijn ouders, zusje en vrienden werd beter, maar ik kreeg ook minder innerlijke rust.
6. Hoe is dat gekomen?
a. Ik onderzoek situaties die ik heb meegemaakt, waarom het zo ging en wat mijn rol daarin was. Ik onthield altijd minimaal één ding waardoor een gesprek goed of fout liep. Ik merkte dat ik alleen ging praten omdat ik iets wilde veranderen in mezelf of aan de situatie. Ik zag in dat het niet aan de situatie lag, maar aan mij. Ik wilde leren communiceren met mezelf, zodat ik betere gesprekken kan hebben met anderen.
i. Ik ging verhalen maken over mijn toekomst en waarom ik dat zou willen. Zo wist ik vooraf waarom ik me op een bepaalde manier wilde gedragen en kreeg ik daar meer invloed op.
Wat vind ik nu écht belangrijk?
7. Hoe lang heb ik nodig voor rust in mijn gevoel en meer zelfvertrouwen?
a. Zelfvertrouwen heb ik als ik mijn stemming durf te veranderen, als die niet goed zou voelen. Ook als anderen het daar niet mee eens zijn. Ik ging me steeds sneller weer goed voelen en ik weer breeduit kon lachen.
i. Zelfs het overlijden van een dierbare vriend kon ik erg snel verwerken, omdat ik kon huilen, maar ik begon steeds vaker te denken ‘is dit ’t nou?’
8. Wat wil ik nou echt?
a. Ik kon en ik ging steeds meer doen. Ik kreeg steeds meer prikkels en heftige emoties te verwerken. Ik kreeg zelfvertrouwen om nee te zeggen, want dat is de reden waar ik vaak geen zelfvertrouwen voor heb en overprikkeld door raak.
i. Ik kreeg wéér ruimte in mijn hoofd en gevoel met deze oefening. Ik wil niet te lang rusten, want dan raak ik onderprikkeld. Als ik werk, dan heb ik dat veel minder snel en werken aan mezelf via een verhaal, dat vind ik ook werk.
9. Wie kon me verder helpen?
a. Ik was alweer bang om te falen, net zoals vroeger. Ik werd helemaal gek van al het huilen, alle gevoelens en lichamelijke overbelastingen. Ik wilde er sneller overheen groeien. Ik wilde zelfbewust zijn.
i. Ik ging mediteren en toen kwam een vette mogelijkheid op een baan bij een fijne werkgever. Dus heel iemand anders die me kon helpen, dan ik in eerste instantie dacht: mijn werkgever en ik samen.
De conclusie is minder denken, meer nee zeggen en ademen
Nu heb ik een fijne werkplek, waar ik zelfs mijn emoties mag tonen. Niet dat het nodig is, want door mijn ademhaling ben ik zelfbewuster dan ooit. Ik weet precies wat ik kan doen om me weer goed te voelen, als ik een vol hoofd heb of lichamelijk overprikkeld word.
Bij de cijfers 1 tot en met 9 staan de vragen die altijd hetzelfde blijven, zodat ik overprikkeling kan voorkomen. Bij alle a’s staat het abstracte antwoord, die vaag is, maar me wel richting geeft. Hierdoor kan ik beter functioneren en sneller de concrete actie doen, die goed voor me is en die bij alle i’s staat.
Voor mij duurde het 35 jaar om met stap 1 te beginnen. Ik ben nu 38, dus ik vond de rest van de stappen veel gemakkelijker om aan te beginnen, omdat ik wist hoe ik overprikkeling kon voorkomen. Veruit de belangrijkste was meer zelfvertrouwen krijgen om nee te zeggen tegen anderen en ja te zeggen tegen mijn ervaringen, door ze te beschrijven.
Nu ga ik me volledig focussen op de ademhalingsoefening, want die voorkomt overprikkeling van mijn zintuigen. Nu ik daar beide tevreden over ben kan ik me eindelijk specialiseren op mijn werkplek, zonder te veel te denken.
Nu kan ik rustig én voldaan gaan leven. Zo kan ik meer loslaten en lekker gaan daten, want ik wil ook een relatie. Die kan ik alleen maar krijgen als ik rust heb, precies weet wie ik wil daten en dat heb losgelaten. Dat zegt mijn verleden in ieder geval: de voorbereiding is vol concentratie en het loslaten zorgt automatisch voor de verandering, die ik wil.