Overprikkelde zintuigen bij autisme hebben een goede reden
Prikkelverwerking, stress en angsten zijn de grootste problemen die ik heb door mijn autisme. Daarom vind ik het belangrijk dat ik voldoende rust heb en niets hoef te doen. Hiermee voorkom ik overprikkeling en dat is nu mijn grootste probleem. Hierdoor heb ik een eigen richtlijn voor zintuigelijke overprikkeling bij autisme.
Daardoor kan ik veel beter op een goede manier voor mezelf zorgen en andere prikkels verwerken. Ik neem de tijd om te analyseren wat een overheersende prikkel met me doet, waarom die er is en hoe ik ermee om wil gaan.
Een kleine actie bij een overprikkeld zintuig was vaak al voldoende, maar dat besef ik pas sinds ik een burn-out heb.
Zintuigelijke prikkels regelen mijn balans en rust
Ik kan helemaal gek worden van mijn overprikkelde zintuigen. Ik heb er vette stress door en daarom heb ik ze onderzocht bij mezelf. Ik kan onder andere last hebben van dingen die ik zie, hoor, voel, ruik en proef. Als ik regelmatig ergens last van heb, dan wil ik iets veranderen en dan voel ik direct meer balans.
Bij mijn weten is het kermisfenomeen hier erg bekend om. Al die onophoudelijke en felgekleurde lichten, harde muziek, geuren (en smaken) bij al die eettentjes. Alle zintuigen beïnvloeden het hele lichaam. Ik hou niet van dit soort verhalen en ik zoom liever in, per zintuig.
Overprikkelde ogen zeggen veel
Als ik last heb van wat ik zie, dan ben ik te veel emoties aan het doorvoelen. Ik wil op dat moment mijn denkwijze aanpassen. In veel gevallen wil dat zeggen dat ik een vaardigheid moet inzetten, die ik al beheers in een andere situatie. Zoals mijn ogen dicht doen en ademhalen, waardoor ik meer gevoelens kan voelen in mijn lichaam.
Laatst deed ik dit voor het eerst in een sociale situatie, want ik voelde me veilig omdat een nieuwe goede vriendin bij me was. Ik heb het over Iris. Zij leert mij met mijn gevoelens om te gaan, want dat kan ze goed.
Ik zat met Iris in een restaurant en meerdere zintuigen werden zwaar overprikkeld. Ik hoefde alleen maar rustig door mijn neus in en door mijn mond uit te gaan ademhalen. Ik voelde direct meer rust in mijn lichaam en zintuigen. Ik had dat nog nooit zo bewust gedaan in een sociale situatie, maar bij Iris kon ik het goed oefenen.
Soms komt er ook een inzicht boven, die me zegt welke vaardigheid ik mag gaan aanleren of meer mag oefenen.
Overprikkeld gehoor betekent te veel nadenken
Ik houd niet van nadenken, maar eerst stond mijn hoofd wel uren achter elkaar aan. Nu denk ik vooral reflectief na. Bijvoorbeeld als ik overprikkeld word door wat ik zie, dan wil ik me bedenken wat ik aan het doorvoelen ben, waarom dat zo is, om een nieuw kader aan te brengen in mijn hoofd.
Ik kwam hier achter omdat ik last kreeg van wat ik hoorde bij mij thuis, zoals het tekeer gaan van mijn te oude vriezer. Soms hoorde ik zoveel dat ik me helemaal niet fijn voelde bij me thuis.
Ik had een negatieve gewoonte om dingen uit te stellen, omdat ik bang was om iets nieuws te doen. Ik miste een gewoonte die me helder liet denken én voelen, om in actie te komen, bij wat ik dacht. Ik moest mezelf leren mijn gedachten uit te spreken. Meestal was dat bij mensen die ik vertrouwde, om mijn sociale angst minder te laten worden.
Dat is nou precies waar mijn overprikkelde gehoor voor dient; ik ben te veel aan het nadenken in plaats van lekker (sociaal) bezig te zijn. Ik had te weinig keuzes om iets anders te gaan doen, dus ik ben maar vaker ‘de auti woesh‘ gaan doen, om nare gevoelens van anderen van me af te slaan en om sociaal te kunnen leren denken.
Te veel lichamelijk gevoel lekker reguleren
Hier zit mijn grootste overprikkeling in. Soms heb ik ineens veel jeuk (op verschillende plaatsen). Dan ben ik onzeker over iets wat ik denk of doe en wat ik nodig. Meestal is dat een gebrek aan zelfvertrouwen.
Zoals laatst toen ik een tak van het voetpad haalde, waar ik op liep. Ik voelde me emotioneel onveilig, want ik voelde jeuk aan mijn onderrug. Ik deed zelf iets waardoor ik me onveilig voelde. Ik dacht te veel aan andere mensen, die last zouden kunnen hebben van die tak. Ik mocht meer aan mezelf denken, want de rest haalt die tak ook niet weg.
Op andere momenten wil ik wel meer sociaal doen en dat gebeurd vaak als ik een kriebel voel of een snottebel krijg. Dan vraag ik of ik een zakdoekje mag, wat de eerste keer echt heel spannend vond. Ik kreeg niet eens last van overprikkelde ogen, want ik had ook mijn sociale angst een stukje minder erg gemaakt.
Veel ruiken vraagt focus op mijn fysieke en sociale eigenschappen
Een zintuig waar ik zelden last van had, daar heb ik nu meer last van. Eerst had ik alleen maar last van mijn neus en reuk als ik onderweg was en mijn hooikoorts opspeelde. Laatst had ik het in een all you can eat restaurant. Ik vond het fijn om daar samen te eten met mijn ouders en twee jaar jongere zus.
Ik werd helaas gek van de verschillende geuren, dus ik stortte me maar op mijn familie. Ik verlegde gewoon mijn focus. Ik kon mijn 74-jarige moeder goed ondersteunen. Dat vond ik eerder erg moeilijk.
Ik wil nu ook vaker bij mijn familie gaan eten. Even lekker, gezellig en smaakvol dineren of gewoon lunchen. Ik ben ook veel minder bang voor de fysieke aanrakingen van mijn familie. Ik kan genieten van mijn fysieke gevoeligheid, op een sociale manier.
Te veel smaaksensaties zijn lastig, maar wel handig
Ik houd van eten, dus ik ben steeds meer aan het experimenteren met andere gerechten. Thuis kan ik gemakkelijk maatregelen treffen als mijn smaakpapillen te veel proeven. Laatst had ik het echter in een all you can eat restaurant. Ik deed wat onhandigs: ik begon met sushi, met flink wat soya saus.
Ik genoot ervan, maar het was me toch iets te heftig. Daarna koos ik voor wat minder smaak: drie pizzapunten. Ik wilde namelijk niet de volledige smaaksensatie wegspoelen met water. Ik was vrijwillig aan het variëren. Ik gaf mezelf erkenning en ik kreeg extra zelfvertrouwen, omdat ik het niet wegspoelde.
Zelfvertrouwen hebben vind ik leuk
Nu ik steeds beter weet hoe ik reageer op zintuigelijke prikkels, hoe beter ik mijn behoeften kan regelen en daardoor weinig last heb van mijn angsten. Ik hoef alleen maar mezelf te regelen en mijn autistische intuïtie doet de rest.
Worden mijn ogen overprikkeld, dan doorvoel ik te veel emoties en wil ik een nieuw kader bedenken, voor de emoties die ik voel. Ik doe dat door rustig in en uit te gaan ademhalen, want dan kom ik weer terug in mijn lichaam trek ik snel een conclusie.
Wordt mijn reuk overprikkeld, dan wil ik mijn focus verleggen naar sociale interactie. Ik mag ook mijn focus leggen op alles wat ik proef. Wordt mijn lichaam toch te veel overprikkeld, dan wordt het tijd om me af te zonderen op bijvoorbeeld de wc. Ik mag mijn behoefte aan rust ook erkennen.
